THE REAL MALAWI

Hello hello.

De afgelopen maand was het even afgelopen met het toeristen leventje voor mij. Geen safari’s of lekker 3 dagen op het strand, maar vooral veldwerk doen voor mijn onderzoek was het recept deze maand.
Dit begon allemaal bij de training van de ‘Anankungwi’, dit zijn de initiation counselors (ik heb geen flauw idee wat de vertaling in Nederlands is) in Mangochi district. Bijna alle kinderen gaan hier in augustus naar een soort zomerkamp als ze tussen de 7 en 12 jaar zijn. 3 of 4 weken lang blijven ze hier en leren ze wat ‘volwassen zijn’ inhoudt. Traditionele dansen en zang, hoe om te gaan met ouders en grootouders, sexuele voorlichting, voorlichting over allerlei ziektes is wat ze hier allemaal leren. Voor de jongens betekent dit ook besnijdenis trouwens. Dit zijn dan de initiation ceremonies en de counselors zijn de leraren.
Elk jaar wordt er een training gegeven aan hen, zodat ze wel de juiste informatie aan de kinderen geven. Vooral vroeger was dit nog wel eens een probleem hier. De dans die ze leren was nogal seksueel getint, op zich best knap maar niet echt appropriate voor kinderen tot 12 jaar. Bovendien WAS het in deze cultuur redelijk normaal om rond 10-12 jaar te starten met seks en dat werd ook aangemoedigt in sommige ceremonies. Als de ceremonies voorbij zijn dan zochten de jongens en meisjes elkaar op om alles wat ze geleerd hadden in praktijk te brengen. Gelukkig veranderd dit allemaal een beetje, en met deze trainingen proberen ze dit nog verder te verbeteren en ze proberen ook voorlichting over HIV en voorbehoedsmiddelen erin te krijgen.
Ik heb 1,5 week bij die trainingen gezeten. De dans die ze normaal doen werd voorgedaan, ze lieten zien hoe ze de kinderen van alles leerden en af en toe gaven ze hun mening over de ‘moderne wereld’. Heel interessant allemaal, alleen sommige ouderen hadden het wat lastig en lagen te slapen. Daarnaast waren 2 vrouwen er met hun baby, en werd er rustig borstvoeding gegeven midden in de groep (sowieso wordt hier echt overall in het openbaar borstvoeding gegeven), als iemand gebeld werd kon iedereen meegenieten van het gesprek en iedereen in 4 groepen verdelen kostte minimaal een half uur. Meeste mensen hier aanwezig zijn nooit naar school geweest en zijn dus niet gewend aan de hele klaslokaal setting.
Aan het einde van de trainingen werd de hele groep in de Mathola gezet en werden ze 1 voor 1 naar de gebieden gebracht waar ze vandaan kwamen. Er zat echter ook 1 Azungu met een grote backpack achter op de truck. Ik ging mee met de Mathola om mijn eerste week van mijn echte veldwerk te gaan doen. Ik zou de hele week in een afgelegen dorpje gaan wonen, om daar te zien hoe het dagelijkse leven eruit ziet. 1 van de vrouwen in de Mathola was Group Village Headwoman van Ngatala, en zij zou mij meenemen naar Ngatala. Na 6 uur op de ondertussen bekende dirt roads vol hobbels en gaten met een rug waar geen gevoel meer in zat kwamen we vast te zitten in een grote modderpoel. Een groep mannen en jongens uit het dorp kwamen helpen om ons eruit te graven en al na een uurtje, door met z’n allen te duwen en te trekken, waren we er weer uit. Niet veel later werden de GVH Ngatala en ik eruit gezet, en moesten we achterop de fietstaxi verder naar het dorp zelf. Die arme gast moest steile heuvels over met een zware Azungu en z’n grote backpack achterop, voor uiteindelijk slechts 100 Kwacha (50 eurocent). Bijna 9 uur later kwamen we aan in het dorpje waar ik een week zou gaan wonen. Meteen is het eerste van de vele problemen die ik tegenkom in mijn onderzoek duidelijk, infrastructuur. Als je hier een flinke emergency hebt, is het dichtst bijzijnde echte ziekenhuis Mangochi. En dan moet je dus over deze verschrikkelijke wegen, met slechte auto’s (als je al een auto kunt regelen) het ziekenhuis zien te bereiken voordat je overlijdt.
Bij aankomst in Ngatala was het al vrij laat en donker. Ik werd aan de familie Khoropa voorgesteld waar ik bij zou gaan wonen. Alles was klaar gemaakt. In hun kleine huis met twee kamers was nu één kamer voor mij om te slapen. Normaal slapen hier de 4 kinderen op een 1,5 meter breed ‘matras’, maar nu was het special voor mij alleen. De kinderen sliepen nu ergens bij de buren, bij de grootouders. Eten stond al helemaal klaar om warm gemaakt te worden voor mij, en ik werd op de enige stoel gezet die ze buiten hadden staan. Alle kinderen van de familie (familie van de moeder woont hier grotendeels bij elkaar) kwamen allemaal om het hoekje kijken natuurlijk en het was een heerlijke chaos. Iedereen kwam zich in Yao voorstellen nadat ze merkte dat ik kon groeten in Yao en ik probeerde zoveel mogelijk namen te onthouden. Het enige licht wat er was kwam van een parafine lamp, dus de volgende dag had ik geen idee wie ik de avond ervoor had ontmoet.
De dagen erna heb ik het hele gebied bezocht volgens mij. Teveel om op te noemen. 3 gasten hebben me elke dag overal mee naar toe genomen. We hebben een Traditional Birth Attendant bezocht, de plaatselijke vroedvrouw zeg maar. Ik heb een under 5 clinic bezocht, waar alle kids worden gewogen aan een weegschaal die in de boom wordt gehangen. Een traditional herbalist is bezocht, een vrouw die met allemaal kruiden en bezweringen allerlei kwaaltjes probeert te verhelpen. Een vrouw die al 12 jaar lang rondloopt met Fistula hebben we geprobeerd over te halen om toch echt naar het ziekenhuis te gaan. We hebben achter slangen aangezeten maar die waren ‘helaas’ te snel voor ons. Ik heb de fietsambulance van de regio waarmee ze patienten naar de dichtsbijzijnde clinic kunnen brengen in elkaar gezet zien worden (half uur) en gezien hoe die gebruikt wordt. We zijn naar deze dichtsbijzijnde clinic gefietst op een redelijk goede fiets zonder zware kar en patient erachter (1 uur). We zijn rondgeleid in de clinic, en de verpleegsters, want dokters zijn er hier niet, hebben me alles laten zien van wat ze vooral niet hebben (geen steriele spullen, nieuw bloed, matrassen, kamers), het enige wat ze echt een beetje kunnen doen is bevallingen. Hier is 1 gebouwtje voor, en alle vrouwen die nog niet helemaal op springen staan zitten buiten te wachten, en kunnen onder een rieten dakje een hun eten koken etc..
Ik heb nog veel meer gezien, want we hebben hele dagen rondgelopen in het gebied maar het was allemaal heel mooi en interessant. En ik heb zelfs de plaatselijke Ururu Boys nog zien voetballen. De meeste op blote voeten, met een keiharde bal, op een veld vol met doornen en stenen. Helaas hebben ze verloren die dag dus ik bracht niet echt geluk. Ook de familie waar ik bij woonde was super. Elke avond werd er speciaal voor mij een aparte maaltijd gemaakt; rijst met tomaten meestal. Ondanks dat ik nog zo mn best heb gedaan om gewoon Nzima te eten (dit is meel en water gekookt samen totdat het een soort harde pap is, iets wat Malawiers echt elke dag eten), ze hadden al vrij snel door dat dit niet mijn favoriete eten was. Ik mocht me elke keer als eerste gaan wassen met het schoonste water, terwijl de hele familie al een uur wakker was en klaar was om te gaan wassen. En de kinderen probeerden Engels te leren van mij en zette elke keer een stoel voor mij klaar als ik voor of achter huis ging zitten. De buren en de GVH kwamen af en toe langs, en brachten dan een zak mandarijnen of een zak suiker mee voor de familie en de Azungu, heel speciaal allemaal.
Toen ik wegging stonden ongeveer 40 mensen mij uit te zwaaien, dus ik kan wel zeggen dat het een zeer warm welkom was.

Een week later ging ik een tweede week richting een afgelegen dorpje. Dit keer kon ik meerijden met de ambulance die het gebied in ging. Het hele gebied, ongeveer even groot als Noord en Oost Nederland bijelkaar, heeft in totaal 8 ambulances als ik het goed heb. 5 daarvan zijn in belangrijke plaatsen bij de clinic geplaatst, zodat ze vanaf daar direct richting Mangochi hospital kunnen en 3 staan bij het ziekenhuis zelf om vanuit daar ergens heen te kunnen voor een emergency. Deze 3 zijn dus voor emergencies, maar ze moeten tegelijk ook de patienten naar de nationale ziekenhuizen rijden die in Mangochi niet geholpen kunnen worden. Vrij bijzonder om een ritje in de ambulance te doen dus. Geen hi-tech apparatuur of zo achterin, gewoon twee bankjes achterin waar je een patient op kan leggen, en een goede auto die over al die hobbelwegen vooruit komt is hier genoeg voor een ambulance.
Ik werd afgezet in Machenje village. Bij de familie Kazembe. 5 kinderen en 3 kleinkinderen van baaba en maama Kazembe wonen hier. Maama zit met een aantal andere kinderen in Zuid Afrika en baaba woont in een ander dorpje in Malawi met z’n tweede vrouw. Ja, als man mag je hier meerdere vrouwen hebben als je van een bepaalde stam bent tenminste. Zolang je meerdere vrouwen en gezinnen kunt betalen/onderhouden dan mag het. De kinderen (oudste Hawa was 28) waar ik bij in huis kwam waren er echter niet zo blij mij. Elk jaar gingen 2 van de familie voor werk met de bus naar Zuid-Afrika om daar bij maama te gaan wonen. Dus over enkele jaren woont de hele familie, behalve baaba in Soweto, Zuid-Afrika.
Dit huis was iets groter dan het gemiddelde huis dat ik heb gezien in deze regio. 4 kamers, waarvan 1 zelfs een woonkamer was met een bank en twee goede stoelen. De woonkamer werd ‘s nachts omgebouwd tot slaapkamer waar de tweeling (Hiraali & Hassam, 18 jaar) sliepen. En ook ik mocht hier slapen. Geen matras dit keer, maar een rieten matje op de betonnen vloer en 2 goede dekens. Ik zag de nachtrust somber in, maar ik heb elke nacht perfect geslapen. Als je maar zorgt dat je moe bent dan is dat niet zo’n probleem.
Hier heb ik ook weer teveel gedaan en gezien. Naar de basis school geweest om alles te bekijken. Zien hoe de mensen uit het dorp, met behulp van 2 dammetjes in een klein riviertje meer dan 500 vissen vangen, water halen met emmers op een half uur loopafstand (dan zorg je wel dat je zo weinig mogelijk water verspilt). Boven op rotsen geklommen zodat je echt een super mooi uitzicht hebt. Voor het eerst zelf een kip slachten, en dan klaarmaken en opeten. Op het land een beetje (echt een heel klein beetje) meehelpen met het hoge gras wegmaaien. Wat betekent met een soort kruising tussen een schep en een bijl op het hoge gras inhakken. Vrouwen doen dat met hun kindje achterop de rug gebonden, dus ik had verwacht dat het wel te doen zou zijn. Maar damn, wat is dat zwaar werk. Ook hebben we nog 4x geprobeerd het terrein van de initiation ceremony van deze regio binnen te komen, maar helaas kregen we geen elke keer toestemming. Mary, waar ik mee samenwerk, probeert nog te regelen dat ik hier een keer bij kan zijn, dus hopelijk ga ik dit snel meemaken. Verder is het altijd leuk als je door het dorp loopt en dat iedereen je komt groeten en dat iedereen het geweldig vindt dat ik een aantal zinnetjes Yao kan. En dat er mannen op de fiets langs komen en zo verbaasd zijn om een Azungu te zien, dat ze de goot in fietsen en onderuit gaan (tot 3x toe iemand). Ik heb zelfs één oudere vrouw ontmoet, die vanuit een nabijgelegen dorpje kwam speciaal om de Azungu te zien in Machenje. Ze had in haar hele leven nog nooit een blanke gezien en ze heeft me geloof ik wel een half uur aan zitten staren zonder iets te zeggen. En natuurlijk werd mijn haar, en het haar op mijn armen grondig bestudeerd. Erg leuk voor een keertje maar ik ben blij dat de meeste gelukkig wel eens een keer eerder een Azungu hebben gezien. En ook heb ik bijna een enorme baobab boom op mn hoofd gehad. Iemand had hout nodig geloof ik, en zat in de boom om de helft om te hakken. Maar hij vond het niet echt nodig om ‘VAN ONDEREN’ of zo te roepen dus 5 meter voor ons landde opeens een joekel van een baobab. Ik heb het overleefd, 2 kippen echter niet.
Minder leuk hier was de dood van de moeder van Roy, een gast die een dag met mij heeft rondgelopen in Machenje. Op die dag zei hij al dat zijn moeder in het ziekenhuis lag met waarschijnlijk Meningitis (het is hier meestal waarschijnlijk, vaak weten ze niet precies wat er aan de hand is maar noemen ze het gewoon ziek). Het ging juist weer goed zei hij en hij verwachtte dat ze binnenkort weer thuis kon komen. De volgende dag echter hoorde we dat die nacht de moeder was overleden. En de familie Kazembe kende haar best goed, maar toch binnen een minuut ging het er weer ergens anders over en niet veel later werd er weer gelachen. Je merkt gewoon aan alles dat ze er gewoon aan gewend raken al die mensen die zomaar overlijden.
Natuurlijk is het allemaal heel interessant en leuk, en heb ik een geweldige tijd in die dorpen, maar af en toe vergeet je gewoon hoeveel shit er allemaal om je heen is. Op dag 3 zag ik bijvoorbeeld pas, dat de helft van de kinderen die elke dag om me heen zitten, lopen, zingen, een flinke rijstbuik hadden en dat hun gezicht wittig/vies was. Een duidelijk teken van ongezond zijn. De oude verrotte kleren die mensen soms aan hebben vallen je niet meer op. Het elke dag meelpap eten zonder iets erbij is niet meer opvallend, de armzalige huizen/hutjes waar mensen in leven zien er niet meer zo armzalig uit en het verre lopen naar een zelfgegraven put voor water lijkt de normaalste zaak van de wereld. Echter als je terug bent in Mangochi, waar het allemaal ietsiepietsie beter is, en je schrijft alles op en je bekijkt de foto’s merk je pas weer hoe focking arm het is. Leuk voor een weekje met je flessen water en je malariatabletten en wetende dat je op je fietsje het volgende weekend weer naar Palm Beach gaat om op het strand een biertje te drinken, maar je moet er niet aan denken om zo echt te leven.
De meeste Malawiers die ik tegenkom blijven echter altijd positief en vrolijk (aan de buitenkant althans) en blijven zeggen dat het steeds beter gaat met Malawi, en in de toekomst zal het beter zijn enz.

Ondertussen zijn we in het gebied begonnen met discussiegroepen en volgende week gaan we interviews afnemen. Hiervoor zijn we ook weer terug geweest in de twee dorpen waar ik een tijdje heb gezeten, en het is super om de families en de anderen die je hebt leren kennen weer tegen te komen. Een goed teken is dat hun ook allemaal lachen en blij doen als ze mij zien en dat ze niet wegduiken en net doen of ze niet thuis zijn. Dus als ik de kans heb kom ik zeker weer een keer terug hier.
Tussen het werken door zit er gelukkig ook nog wel wat relaxtijd in voor me. 2x op het fietsje samen met Jody naar Palm Beach, onze favoriete hangout in het weekend. Beetje chillen aan het strand, volleyballen, zaklopen, ei gooien, nog wat slechte drankspellen en heerlijke pizza’s maken dit echt ideaal voor een uitje voor 1 of 2 dagen. En volgende week staat er weer een mooie trip op het programma, dus dat maakt het werk er nog wat makkelijker op allemaal.

Bedankt voor alle berichtjes. Sorry maar foto’s moeten nog even wachten. Internet is gewoon te traag voor dat (als er al elektriciteit is en het netwerk werkt).

Gwaoela en Haiewa

Ps sorry voor lange verhaal, ik heb me nog geprobeerd in te houden...