Het leven van een Malawiër

Bedankt voor de bezorgde berichtjes bij mijn vorige verhaaltje. Echter ik probeerde juist duidelijk te maken dat het vrij normaal is om een keer malaria op te lopen, als je hier langere tijd verblijft. En dat er pilletjes zijn die je doodgewoon genezen en dat er geen reden is om bezorgd te zijn. Dat betekent niet dat ik het niet enorm waardeer dat mensen enigszins bezorgd zijn. Absoluut niet zelfs, en andersom zou ik waarschijnlijk hetzelfde doen. Echter dit zette me wel extra aan het denken.
Niemand reageerde (ook via de mail niet) op het feit dat de vrouw die was bevallen van de tweeling, die ondertussen al een aantal kinderen heeft verloren, nu weer een kindje dood geboren zag worden en die zelf in zeer slechte gezondheid was en bij elke bevalling opnieuw het risico van overlijden tegenkomt. Dit is naar mijn mening vele malen schokkender dan Dyon die malaria oploopt en binnen drie dagen weer vrolijk en gezond rondloopt. In Malawi gaan elk jaar duizenden kinderen dood aan malaria. In Afrika gaan elke dag meer dan 15.000 mensen dood aan bijna geheel te voorkomen en geheel te behandelen ziektes zoals malaria, tuberculose en AIDS.
8 miljoen mensen per jaar overlijden door pure armoede. Twee jaartjes deze problemen in Nederland en we hebben geen mensen meer in Nederland wonen, dan zou de gehele bevolking overleden zijn.

In Nederland zijn er 20 mensen overleden aan de Mexicaanse griep, en dat betekent meteen groot alarm. Terecht, en ik heb daar ook totaal geen problemen mee want niemand wil een zoon, dochter, broer, zus, vader of moeder verliezen. Maar waarom slaan we niet groot alarm bij de ‘mass death’ van iedere dag die plaats vindt door pure armoede. Zoveel doden zou nergens geaccepteerd worden, 20 doden door de Mexicaanse griep is immers al teveel. Maar waarom accepteren we het wel als het in Afrika gebeurd? Zijn de levens van mensen in Afrika minder waard? Hebben wij meer recht op een lang en gezond leven? Waarom staan we toe dat er zoveel mensen overlijden waar dan ook op de wereld, terwijl we het met zijn allen kunnen voorkomen? Staan wij achter gelijke rechten tussen alle mensen??? Ik dacht het niet, want dan zouden we nooit zo nalatig zijn in het helpen van al die mensen die onnodig overlijden. Gelijkheid is ver te zoeken.

Je ziet dit terug in de dorpjes waar ik mocht verblijven en een kijkje mocht nemen in het leven van de gemiddelde Malawiër. Veel ouderen, en zeer veel kinderen. Er zijn slechts een handvol jonge, krachtige mensen over die zwaar werk kunnen verrichten wat zo nodig is om voldoende oogst binnen te halen om te overleven. Ze zijn gewoon niet aanwezig in de dorpen omdat een groot gedeelte van hen is overleden aan ziektes als AIDS, diarree en tuberculose. Elk dorp heeft een grote groep weeskinderen die vaak opgevangen moeten worden door de grootouders. Grootouders die soms te oud en te zwak zijn om in de tuin fatsoenlijke voorraden voedsel te verbouwen voor alle kinderen. En verzwakte lichamen door pure honger zijn weer een makkelijke prooi voor alle infectieziekten, waardoor ook de nieuwe generatie niet veel kans heeft om met zijn allen oud te worden en om als volwassenen voor een betere toekomst te zorgen voor hun eigen kinderen.

Hoe moet je een hogere productiviteit van je oogst realiseren als er niet genoeg sterke mensen zijn om de gewassen voor te bereiden op het regenseizoen. Als er geen geld is om verbeterde technieken aan te schaffen. Als de grond waardeloos is zonder verdere behandeling. Als er een jaar geen regen komt in het regenseizoen. Als de overheid geen geld heeft om in te grijpen. Als er geen andere banen zijn om geld/voedsel mee te verdienen. Als kinderen niet naar school kunnen gaan en kunnen leren over hoe meer voedsel te verbouwen puur omdat de school te ver weg is, omdat ze het schooluniform niet kunnen betalen, omdat ze hun broertjes en zusjes rond moeten dragen vanwege het overlijden van de ouders, of in het ergste geval omdat ze geld moeten verdienen voor een klein beetje maïsmeel door seks te hebben met volwassenen (met alle mentale en fysieke consequenties daarvan). De allerarmsten zitten in een vicieuze cirkel van armoede. Door armoede een slechte gezondheid, door slechte gezondheid veel doden, door vele doden armoede. Door armoede geen educatie, door geen educatie analfabetisme, door analfabetisme geen empowerment, door geen empowerment geen verbeteringen in inkomen (voedsel en geld) genereren, dus armoede again.
Wie zegt dat hiervoor geen hulp nodig is, is in mijn ogen gewoonweg achterlijk en harteloos (hulp betekend niet alleen een zak geld droppen, integendeel zelfs). Er is geen excuus voor ‘niet helpen’, er is geen excuus voor zoveel mensen laten doodgaan.

Enorme afstanden naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis, soms 15 kilometer lopen in de hitte. Soms op blote voeten en soms met een ziek kind op de rug. Dagelijkse kost is dit voor een gemiddelde dorpsbewoner hier in Malawi. Aangekomen bij het lokale health centre is er vaak niet voldoende hulp aanwezig. Medicijnen nauwelijks aanwezig, bloed niet aanwezig, vocht niet aanwezig, steriel verpakte materialen niet aanwezig en dokters niet aanwezig. De nurses en health assistants doen hun uiterste best, maar zijn soms gewoon niet genoeg opgeleid om de moeilijkere problemen op te lossen. Een ambulance om noodgevallen naar het provincie ziekenhuis te vervoeren is niet aanwezig, en mocht er eentje vanuit het provincie ziekenhuis komen om de patiënt op te halen dan kant dat 2, misschien 3, en soms zelfs 7 uur duren door de slechte wegen. Er zijn 5 ambulances voor het hele gebied dat net zo groot is als Noord-Nederland. Zelf vervoer regelen is voor een gemiddeld gezin erg duur. De goedkoopste optie is met een mathola meerijden over zand en hobbelwegen, een pick-up truck die helemaal volgepropt wordt met mensen en spullen. Voor een gemiddeld gezin dat hier rond moet komen met minder dan 150 Kwacha (0,75 eurocent) per dag is 300 Kwacha voor de mathola erg veel geld.

Maar mochten ze erin slagen het provincie ziekenhuis te bereiken dan is het nog niet altijd safe. Ernstige ongelukken, de meeste operaties en andere moeilijkere gevallen worden allemaal doorgestuurd naar andere steden met een nationaal ziekenhuis. Minimaal weer 4 uur rijden als er al een ambulance beschikbaar is. Wederom zijn niet alle medicijnen beschikbaar, soms zitten ze zelfs zonder malaria of tuberculose behandelingen, ziektes die als ze snel aangepakt worden bijna altijd genezen. 2 of 3 dokters zijn er in het hele ziekenhuis, waarvan 1 altijd op het kantoor aan het werk is. De zusters en health assistents moeten bijna alles zelf afhandelen. De zusters hebben soms 40 patiënten te behandelen, waarvan sommige erg ziek zijn en op het punt staan om te overlijden. Deze enorme werkdruk plus dat het nog niet echt in de cultuur geworteld zit om kritisch naar problemen te kijken om ze vervolgens in de toekomst op te lossen zorgt ervoor dat soms patiënten overlijden door nalatigheid van het personeel.
In de wards liggen vaak meer patiënten dan dat er bedden zijn, wat betekend dat sommige patiënten op een matje op de grond liggen dood te gaan. Operaties zijn altijd gevaarlijk omdat verdovingen niet altijd 100% werken, omdat soms complicaties optreden waar geen echte behandeling voor beschikbaar is, omdat de stroom kan uitvallen en het dan altijd maar hopen is dat de generator werkt. 1 keer werkte de generator niet en viel de stroom uit tijdens een operatie, de operatie kon niet gestopt worden en er werd met het licht van mobiele telefoons verder ge-opereerd.

In Nederland zijn deze omstandigheden niet voor te stellen en zelfs ten strengste verboden. Maar voor deze regio is dit misschien nog wel de veiligste plek die er is, voor 800.000 mensen is dit de plek waar je nog enigszins kans hebt op overleven. Nog niet zo lang geleden moest het nog veel slechter zijn geweest, en van horen/zeggen heb ik verhalen dat andere provincie ziekenhuizen nog slechter moeten zijn en dat Mangochi nog relatief goed is. De overheid (en in het geval van Mangochi CORDAID) proberen in ieder geval de faciliteiten sterk te verbeteren.

Een sterk plan (volgens experts) van de overheid van Malawi een paar jaar geleden werd naar de international community gestuurd. De HIV-problematiek zou op alle niveaus worden aangepakt, en bijna een half miljoen geïnfecteerde zouden met dit plan bereikt worden (1/3 van alle geïnfecteerde hier). Uiteraard kost dit veel geld, maar als de HIV pandemie zo grootschalig aangepakt wordt worden er naast veel mensenlevens ook veel Malawian Kwacha’s gered in de toekomst. Maar donor overheden zijn soms kei en keihard. Naast dat veel van het beloofde geld voor ‘aid’ door de rijkere landen nooit gegeven wordt, is het geld blijkbaar ook niet bestemd voor goede plannen als deze. Too costly zeiden de rijke landen en binnen 5 dagen wisten de donor landen het budget terug te dringen totdat slechts 25.000 mensen ipv 500.000 mensen bereikt zouden worden. Perfect natuurlijk dat 25.000 mensen een boost krijgen voor een beter leven. Maar door alle anderen niet in het plan te betrekken heb je binnen de kortste keren weer 25.000 nieuwe mensen die HIV oplopen en het betekent voor ongeveer meer dan een miljoen mensen een snelle, zekere en pijnlijke dood.
Dus is er eindelijk een sterk plan wat een impact kan maken, een plan wat de overheid van Malawi zelf simpelweg niet kan betalen, dan wordt het helemaal afgemaakt door de donor landen. Een doodvonnis voor velen. Nogmaals iets wat we in onze eigen landen nooit zouden toestaan, maar blijkbaar is het leven van een Afrikaan minder waard dan het onze.

Ik kan nog uren doorgaan over hoe ontwikkelingshulp miljoenen levens kan redden, ook binnen het Safe Motherhood project. En ik kan nog meer uren doorgaan met gal spugen over de egoïstische houding van rijkere landen (inclusief Nederland, en inclusief mezelf).
Je ziet het hier overal om je heen, dat hulp wel degelijk een verschil kan maken. En nogmaals; ontwikkelingshulp betekend niet blind een zak geld droppen aan een corrupte overheid (een zeer fout maar vooral ook gevaarlijk beeld wat mensen hebben over ontwikkelingshulp).
Naast de hoofdreden van mensenlevens redden maakt het de wereld ook veiliger. Veel criminaliteit en terrorisme komt voort uit pure armoede. De VS geeft nu 30x zoveel geld uit aan militaire acties als aan ontwikkelingshulp. Minder armoede helpt mee aan minder terrorisme en oorlogen, en maakt vervolgens meer handel over de hele wereld mogelijk (groeiende economie ook voor ons daardoor).

Dit keer geen leuk verhaaltje over wat ik allemaal mee heb gemaakt. Ik vermaak me nog steeds prima hier. Mede omdat ik het positivisme van de Malawiër over de toekomst zo indrukwekkend vind. Maar ellende is hier overal, je kunt er niet eens omheen lopen als je het zou willen. Dus als ik vertel via deze site over Malawi, dan mag dit deel van Malawi niet ontbreken. Laat dat mijn begin zijn van de minder egoïstische houding ten opzichte van de levens van Afrikanen.